Ngày qua ngày, cậu thanh niên 24 tuổi, cao lớn, đẹp trai, tự xưng là Kele B. bước vào quán cafe Internet, chọn một máy tính và bắt đầu kiểm tra xem những ai đã "cắn câu".

Tảng lờ lời cảnh báo dán nhan nhản trên tường về hình phạt đối với những kẻ lừa đảo trực tuyến, cậu gửi thông báo tới 10.000 tài khoản e-mail nói rằng họ vừa giành được 6,4 triệu USD từ trò chơi bốc thăm may mắn do chính phủ Anh tổ chức. Kele cho biết, gần đây cậu chỉ nhận được một phản hồi duy nhất nhưng lại "thu hoạch" khá hậu hĩnh. Một người Mỹ đã rơi vào bẫy và sẵn sàng nộp thuế và chi phí chuyển tiền lên đến 5.000 USD.

Kele B., trước đây sống ở Owerri (Nigeria), nhưng không tìm được việc làm sau khi rời trường trung học năm 2000, do đó cậu cùng một số bạn bè đến Lagos thử làm làm võ sĩ đấm bốc. Rồi cậu làm quen với Internet. Bây giờ, cứ sáng sáng cậu lại vào dùng chiếc máy tính với màn hình cũ kỹ để xem có nạn nhân ngây thơ nào mắc bẫy không.

Thị trấn Festac, một vùng thuộc thành phố Lagos, Nigeria, khét tiếng với trò lừa đảo 419 (lấy tên theo một điều luật liên quan đến tội gian lận trực tuyến ở Nigeria), là nơi chứa chấp những tên tội phạm mạng đang ngày đêm ấp ủ những kế hoạch và mưu đồ riêng. Chúng dành cả đêm mày mò trên mạng và ban ngày lại diện những bộ cánh bảnh bao, lái xe lòng vòng qua các hàng net, gửi e-mail rêu rao những câu chuyện hão huyền về khoản thừa kế bất ngờ nào đó.

Thị trấn Festac cũng là lãnh địa của các "chuyên gia" viễn thông có khả năng xâm nhập hệ thống đường dây điện thoại quốc tế, tạo ra những cuộc gọi xuất phát từ một thành phố nào đó khác trên thế giới. Ngoài ra còn có những kẻ chuyên xây dựng và cung cấp phần mềm tìm kiếm hàng triệu địa chỉ e-mail.

Ở Festac có nhân vật Elekwa, 28 tuổi, khuôn mặt bầu bĩnh, thường lái chiếc Lexus sang trong dạo quanh thị trấn. Anh chàng có bằng kỹ sư tin học này 4 năm trước đây thất nghiệp và đã được thủ lĩnh một nhóm lừa đảo chiêu mộ đến Lagos sau khi chứng kiến trình độ kỹ thuật chuyên môn. "Bây giờ tôi có 3 ôtô, hai ngôi nhà và tài sản đủ để không cần kiếm một công việc nào nữa", Elekwa cho biết.

Không ai biết chính xác những mánh khoé bịp bợm xuất phát từ đâu, nhưng trò 419 đã nổi như cồn và trở thành quốc nạn của quốc gia Tây Phi này trong suốt hơn 20 năm. Nhiều giả thuyết đã được đưa ra để lý giải cho tình trạng lừa đảo tràn lan ở đây. Đất nước 130 triệu dân này có trình độ học vấn khá cao, và Anh - Mỹ, thứ tiếng được dùng chủ yếu trong phishing, là ngôn ngữ chính thống ở đây. Hơn nữa, Nigeria cũng là cái nôi của nhiều nhân tài, từ cựu ngôi sao NBA Hakeem Olajuwon đến chủ nhân giải thưởng Nobel văn học Wole Soyinka.

Ngân hàng thế giới (World Bank) thống kê có đến 1/4 sinh viên ra trường ở Nigeria không có việc làm, khiến tội phạm buôn bán ma tuý, buôn lậu dầu và lừa đảo trực tuyến ngày càng gia tăng. Hơn 3 năm đã trôi qua kể từ khi đạo luật trừng trị những kẻ bịp bợm trên Internet ra đời, số vụ đào mỏ qua mạng vẫn không hề giảm xuống.

Tuy nhiên, giới quan chức Nigeria khẳng định những biện pháp trừng phạt mạnh đã mang lại kết quả đáng kể. Nuhu Ribadu, Chủ tịch Uỷ ban tội phạm tài chính kinh tế, cho biết họ đã thu hồi 700 triệu USD tiền mặt và tài sản trong giai đoạn tháng 5/2003 - 6/2004. Hơn 500 kẻ tình nghi đã bị bắt, 100 trường hợp chuẩn bị ra toà và 500 tên khác đang nằm trong diện điều tra. Uỷ ban giành được chiến thắng đầu tiên tại toà án vào tháng 5 vừa qua khi Mike Amadi bị buộc tội 16 năm tù vì mở một website mồi chài nạn nhân những hợp đồng giả mạo béo bở. Amadi còn tỏ ra xấc xược hơn khi tự nhận là Nuhu Ribadu và lợi dụng danh tiếng của Uỷ ban.

Những mánh lới thường gặp:

"Bạn không biết tôi, nhưng tôi là vợ một quan chức tham nhũng..."

Kẻ lừa đảo tự xưng là họ hàng của một quan chức nào đó vừa qua đời, và đang cần sự giúp đỡ để tuồn hàng triệu USD ra khỏi Nigeria. Trong e-mail, nạn nhân được hứa hẹn chia chác một khoản tiền lớn, nhưng trước tiên người nhận phải thế chấp số tiền nhất định để chứng minh sự đáng tin cậy...

"Bạn là người mắn..."

Người dùng nhận được một e-mail thông báo họ bất ngờ được sở hữu khoản tiền kha khá và cần hoàn tất một số thủ tục tài chính nhất định. Tuy nhiên, chi phí cho những thủ tục này lại rất đắt đỏ. Nạn nhân trong trường hợp này thường là nhà thờ, hội từ thiện, do họ dễ dàng bị lừa trước e-mail từ một nhà triệu phú nào đó sẵn sàng quyên góp một khoản kếch sù.

"Bạn là người chiến thắng!"

Hàng triệu e-mail được gửi đi tuyên bố người nhận đã giành cả triệu USD trong một cuộc bốc thăm ngẫu nhiên của một tổ chức đáng tin cậy. Người chiến thắng sẽ phải cung cấp thông tin cá nhân để nộp thuế và những chi phí phụ khác.