Khối lượng kiến thức của ngành CNTT rất lớn và thay đổi nhanh chóng. Những điều sinh viên đã học phải được cập nhật liên tục mới có thể áp dụng vào thực tế. Do đó, một trong những trọng trách của giảng viên không phải là truyền đạt những công nghệ cụ thể nào đó, mà là hướng dẫn cách học, cách nghiên cứu, cách thu nhận tri thức từ nhiều nguồn. Kỹ năng thực hành cũng không chỉ đơn thuần là thao tác thuần thục, mà còn có những khả năng nền tảng để có thể tự nâng cấp kỹ năng của mình.

Chính vì vậy, theo chúng tôi, vai trò "ông thầy" này là quan trọng nhất trong việc trang bị thứ quý giá nhất cho người học: đó là phương pháp học, kỹ năng học. Nếu thiếu điều này, những "ông thầy" khác (nêu dưới đây) cũng trở thành không mấy giá trị.

Sách là thầy, Internet cũng là thầy!

Như đã nói, nguồn tri thức lớn nhất mà sinh viên phải khai thác là từ sách. Những giờ lên lớp không đủ để giảng viên truyền đạt hết mọi điều (và cũng không cần thiết như vậy). Sinh viên phải tự nỗ lực học bằng cách đọc, tìm tòi, thử nghiệm, thắc mắc và suy luận.

Dạo một vòng qua các nơi đang đào tạo CNTT theo chuẩn quốc tế, sẽ thấy hầu hết đang dùng tài liệu học bằng tiếng Anh. Đây là một trở ngại cho sinh viên (vì đọc tiếng mẹ đẻ bao giờ cũng dễ hơn ngoại ngữ) nhưng cũng là một phương tiện giúp người học tiếp cận được nền tri thức thế giới một cách nhanh nhất, đồng thời cũng trang bị khả năng giao lưu công nghệ với toàn cầu.

Tại những nơi đó, trung bình một tuần sinh viên phải đọc tối thiểu 50-100 trang sách chuyên ngành CNTT bằng tiếng Anh. Rõ ràng khối lượng kiến thức cần đọc là rất lớn, nếu tính thêm những tài liệu tham khảo khác. Ở đây, một lần nữa chúng ta thấy vai trò của người giảng viên trong việc hướng dẫn cách học với sách như thế nào, cùng việc giải đáp thắc mắc phát sinh trong quá trình đọc tài liệu.

Sách không thể thay thế hết các phương tiện học tập khác, nhưng đó là nguồn thông tin chính. Tất nhiên, tri thức phải được ứng dụng thông qua những kỹ năng mà bản thân việc đọc sách không cung cấp được.

Trong bối cảnh ngành CNTT phát triển không ngừng, những công nghệ mới đôi khi không được chuyển tải đủ qua sách vở, và giảng viên cũng không thể truyền đạt hết cho người học, và Internet trở thành một công cụ đắc lực, một người bạn đồng hành và cũng có thể xem là một "ông thầy" tận tụy luôn sẵn sàng cung cấp một lượng thông tin khổng lồ.

Nhưng tìm kiếm và sử dụng nguồn dữ liệu từ Internet cũng cần có sự hướng dẫn và kinh nghiệm, bởi vì ngoài thông tin hữu ích, kho thông tin ấy còn chứa đầy dữ liệu sai lệch và cả những "cạm bẫy" nữa.

"Thầy" nào quan trọng nhất?

Do khuôn khổ bài có hạn, chúng tôi không đề cập đến những phương tiện hỗ trợ khác trong quá trình học CNTT. Mong rằng một vài phác họa như vậy để bạn đọc thấy được "ông thầy" quan trọng nhất chính là bản thân người học. Với sự hướng dẫn của giảng viên, sự giúp sức của các công cụ khác, người học có thể hấp thu kiến thức và kỹ năng của ngành CNTT với một điều kiện: sự nỗ lực của chính bản thân.