Truy nhập các website thông tin lớn như Reuters, CNN, Daily Yahoo News… bạn sẽ bắt gặp những biểu tượng “vừa quen, vừa lạ” mang tiêu đề RSS (hoặc RSS Feed). Vậy thực chất RSS là gì?  

RSS là gì?  

RSS viết tắt của cụm từ “Rich Site Summary” (tóm tắt giàu thông tin) hoặc "Really Simple Syndication" (đồng bộ hoá cực kỳ đơn giản); được xây dựng dựa trên ngôn ngữ đánh dấu mở rộng XML nhằm tạo ra các kênh thông tin (feed) và chuyển tới cho người đọc. RSS do Netscape phát triển vào cuối những năm 90s, hoạt động theo nguyên tắc tinh giản, rút gọn các trang tin điện tử (chỉ lấy tiêu đề, loại bỏ ảnh, định dạng trang trí…). Nội dung này có thể được chuyển trực tiếp tới người đọc hoặc “gắn” trên các website khác với đường dẫn ngược trở lại website ban đầu. 

Để hỗ trợ người đọc, hiện đã có rất nhiều phần mềm đóng vai trò trung gian, “biên dịch” nội dung các “feed” và chuyển chúng sang định dạng dễ đọc hơn. Ngoài ra, thẻ lệnh cấu thành RSS đã được chuẩn hoá, nên RSS có thể được đọc ở nhiều hình thức và trên nhiều thiết bị (ví dụ điện thoại di động, thiết bị hỗ trợ cá nhân kỹ thuật số- PDA, v.v..). 

Tại sao nên sử dụng RSS?  

Đồng bộ hoá thông tin (RSS) gợi ra mô hình “xuất bản và đăng ký” (publish and subscribe). Trong đó, những nội dung được xuất bản từ mộtnguồn có thể được cung cấp qua nhiều kênh theo phương thức “đồng bộ hoá" (syndicated). Lợi thế nổi bật của hình thứ này là thông tin được “đẩy” đi liên tục từ nguồn tới các đối tượng người đọc. Bản thân nhà cung cấp thông tin cũng không sợ “mất bản quyền thông tin” vì các tiêu đề trong RSS feed đều liên kết ngược trở lại website xuất phát.  

Trong khi đó, người đọc cũng thực sự hưởng lợi. Họ có thể tiếp cận thông tin theo ý thích xét cả ở 3 tiêu chí: ở đâu- khi nào- và như thế nào. Người đọc tiết kiệm được không ít thời gian vì RSS feed lưu trữ những đầu mục thông tin ngắn gọn, liên tục được cập nhật. Theo thống kê của Syndic8.com, hiện tại trên mạng toàn cầu đã có hàng trăm nghìn RSS feed. Chỉ tính riêng trong tháng 3/2004 đã có 34.498 feed mới ra đời.  

Xin liệt kê những điểm mạnh của RSS

1) RSS cập nhật thông tin: Ưu việt hơn email, đăng ký một RSS feed, thông tin từ nhà cung cấp sẽ liên tục được cập nhật; bạn không phải vào lại website hoặc đăng ký một RSS feed khác.

2) RSS tiết kiệm về chi phí. Phí chuyền tải và phân phối giảm đáng kể khi dùng RSS. Băng thông được giải phóng đáng kể với lượng thông tin truyền tải lớn và không cần nhiều email hay các mã lệnh định dạng cầu kỳ. Bản thân trên một website, bạn chỉ cần một khoảng không khiêm tốn để đặt biểu tượng cho RSS feed. 

3) RSS tương hỗ với nhiều định dạng. Ngoài những định dạng thông thường như HTML, ASP… RSS còn có tính mở, hỗ trợ nhiều định dạng ngôn ngữ, nhiều thiết bị đầu cuối (máy tính, điện thoại di động, PDA..). 

4) RSS độc lập với email. Tuy nhiên, các RSS feed vẫn có thể được “thiết kế” để nằm ngay trong email của bạn, bổ sung thêm những tính năng mới cho công cụ nhận thông tin điện tử truyền thống.  

5) RSS cho phép tổ chức nội dung. Thông tin có thể dễ dàng lưu trữ, phân loại và sắp xếp theo từng chủ đề một cách hoàn toàn tự động.  

6) Người nhận RSS hoàn toàn chủ động.Đăng ký và chối bỏ một news feed hoàn toàn phụ thuộc vào bản thân người sử dụng. Điểm này xác lập sự thuận tiện của RSS khi thực tế, không ít người đành phải chấp nhận “chung thân” một khi đăng ký một bản tin thư.  

8) RSS đảm bảo quyền cá nhân. Người đăng ký RSS feed không phải cung cấp email cho nhà cung cấp thông tin- mà nhiều khả năng điểm tới cuối cùng là cơ sở dữ liệu của các công ty chuyên về quảng cáo.  

9) RSS có thể tái sử dụng. Thông tin trong RSS hoàn toàn có thể tái sử dụng cho nhiều mục đích: cung cấp cho các kênh thông tin khác (nằm trong feed khác), tích hợp vào các thư viện động hoặc nguyên liệu phục vụ quá trình học tập v.v... 

10) RSS an toàn. Xuất phát từ phương thức truyền tải, RSS không thể mang theo virus hoặc trojan như newsletter hoặc các tệp tin đính kèm. Trong trường hợp các feed có mang các đoạn mã độc hại, người sử dụng có thể dễ dàng “phân vùng” và chủ động loại bỏ thông tin.  

11) RSS linh hoạt trong cách cung cấp thông tin. Người sử dụng tiết kiệm được thời gian, thông tin được cung cấp ở dạng tóm tắt (thường chỉ là các tiêu đề- title). Chính vì vậy, hàm lượng thông tin truyền tải lớn trong mỗi feed (loại bỏ các loại hình quảng cáo pop-up, định dạng mang tính trang trí…). Bạn chỉ click vào những siêu liên kết để đến với nội dung chi tiết mà mình thực sự quan tâm. Ngay khi đã được gửi đi (đồng bộ hoá dữ liệu), các nhà cung cấp vẫn có thể chỉnh sửa, cập nhật thông tin trong các RSS feed.  

Sử dụng RSS như thế nào? 

Nhấn chuột vào những biểu tượng RSS hoặc XML trên các website lớn, trình duyệt sẽ bung ra một trang web toàn mã được viết bằng ngôn ngữ mở rộng XML (Extensible Markup Language). Để sử dụng RSS feed, bạn cần cài đặt phần mềm “đọc” RSS feed (còn được gọi là phần mềm thu thập- tổng hợp thông tin).  

Hiện tại, có rất nhiều phần mềm đọc RSS feed. Tiêu biểu phải kể tới BlogExpres, (http://www.blogexpress.com), IntraVnews (http://www.intravnews.com), NetNewsWire (http://ranchero.com/netnewswire) v.v… Tuy nhiên, điểm yếu là bạn phải cài đặt, một số phần mềm đòi hỏi các tính năng hỗ trợ (ví dụ nền tảng .NET v.v..). Ở đây xin giới thiệu một giải pháp tối ưu cho những đối tượng thường xuyên di chuyển hoặc không muốn cài đặt bất cứ phần mềm nào trên máy tính- website Bloglines (http://www.bloglines.com). 

Đầu tiên, bạn hãy đăng ký mở tài khoản ở Bloglines. Hoàn tất đăng ký và đăng nhập, giao diện Bloglines khá đơn giản với 3 mục chính: My Feeds, My Blogs và Clippings. My Blogs và Clippings cho phép bạn đẩy thông tin lên để chia sẻ với các thành viên khác, lưu trữ thông tin cá nhân như một dạng nhật ký trực tuyến. Trong khi đó, My Feeds đóng vai trò tổng hợp thông tin với 4 thuộc tính chính: thêm mới (Add), chỉnh sửa (Edit), sắp xếp (Sort) và lựa chọn khác (Options). 

Để tạo mới một kênh thông tin, chọn Add. Tiếp đến, bạn chỉ việc copy đường dẫn (thông qua thao tác nhấn chuột phải và chọn Copy Shortcut) của các RSS feed trên các website thông tin uy tín (ví dụ PC World, thường có biểu tượng RSS hoặc XML) rồi dán vào trường Blog or feed URL, chọn Subscribe. Ngay lập tức bạn có thêm một feed mới liên tục cập nhật thông tin mới nhất của PC World. Cũng bằng cách này, bạn có thể tạo bao nhiều feed tuỳ thích để rồi chỉ việc mở một website và “thâu tóm” được những thông tin mới nhất của hầu hết các website. 

Tương lai của RSS feed 

* Dự báo thứ nhất: Email sẽ… chết? 

RSS là phương thức cung cấp thông tin hứa hẹn sẽ thay thế các hình thức “đăng ký để nhận khác”. Trong tương lai gần, RSS có thể sẽ được sử dụng để triển khai các hoạt động marketing trực tuyến mà email hiện giờ không làm được. Lợi thế của RSS feed xét từ phương diện này, người dùng hoàn toàn chủ động cắt bỏ các feed thông tin gắn spam. Chỉ mới bước chân vào môi trường điện toán, RSS đã khẳng định được vai trò trong việc tự động hoá công đoạn tìm kiếm, tổng hợp thông tin ở nhiều địa điểm và chuyển tới người sử dụng. Ngoài email, trong tương lai gần nhiều khả năng người dùng mạng còn giảm bớt nhu cầu đối với các phần mềm tìm kiếm thông tin (news spider). 

* Dự báo thứ hai: Bắc nhịp cung- cầu trực tuyến 

Tháng 3/2004, một hệ thống demo do kỹ sư Andrew Grumet và Dave Winer (người Mỹ) thử nghiệm đã kết hợp thành công hai công nghệ: RSS và ứng dụng chia sẻ tệp tin BitTorrent. Hệ thống (Big Media Object) loại bỏ được nhu cầu của nhà cung cấp thông tin đối với băng thông, giảm thời gian người sử dụng phải chờ đợi trước màn hình để tải về các tệp tin dung lượng lớn. "Hệ thống tận dụng khả năng đồng bộ hoá dữ liệu của RSS và công nghệ chia sẻ tệp tin (file-sharing). Ví dụ, bạn chỉ việc đăng ký (ra yêu cầu) trước khi đi ngủ rồi sáng hôm sau đút vào túi chiếc PDA đã đầy ních nhạc MP3”, Grumet tuyên bố.