Theo quy định của Bộ Công an và UBND TPHCM, các đại lý Internet phải ghi lại thông tin chi tiết của khách hàng (họ tên, địa chỉ, CMND hoặc hộ chiếu, thời gian...) khi đến truy cập, đồng thời có máy chủ lưu lại thông tin liên quan tới những địa chỉ mà khách đã truy cập...

Tuy nhiên, việc thực hiện những quy định trên tại TPHCM đang gặp không ít trở ngại và có thể nói chưa đem lại hiệu quả trong việc quản lý.

Buông lỏng hoặc làm chiếu lệ

Trên địa bàn TPHCM có trên 2.000 đại lý Internet, trong đó tập trung nhiều nhất ở Q.Tân Bình với hơn 200 đại lý, tiếp đến các Q.Bình Thạnh, Phú Nhuận, 1, 3, Gò Vấp... (khoảng 150 đại lý/quận). Tuy các cơ quan chức năng đã quy định hẳn hoi về trách nhiệm của đại lý Internet, song nhiều đại lý vẫn không tuân thủ hoặc làm theo kiểu đối phó.

Vào một số điểm truy cập Internet tại khu vực Bàu Cát (Tân Bình), đường Đồng Nai (Q.10), Trần Hưng Đạo (Q.5), Võ Văn Tần (Q.3), Trần Quang Khải (Q.1)..., dễ dàng nhận thấy phần lớn đại lý đều làm lơ chuyện buộc khách phải trình báo về tên, địa chỉ, CMND hay thẻ học sinh - sinh viên. Không ít điểm có hẳn quyển sổ ghi lại thông tin khách hàng, nhưng chẳng mấy khi đem ra sử dụng, sổ ghi chủ yếu để đối phó khi có đoàn kiểm tra.

Khi PV thắc mắc tại sao không ghi thông tin khách hàng như quy định, nhân viên phòng máy của một điểm truy cập Internet trên đường Võ Văn Tần nói tỉnh queo: Thích thì ghi... Nói thật với anh, thủ tục thế này gây phiền phức cho khách lắm. Mỗi lần chúng tôi yêu cầu khách ghi tên, địa chỉ là họ tỏ vẻ rất khó chịu, thậm chí có người bỏ đi cái một".

Ông Nguyễn Xuân Đồng - chủ đại lý Internet 1319, đường Trần Hưng Đạo, Q.5 - thẳng thắn cho biết, việc bắt khách trình CMND hay giấy tờ tuỳ thân chẳng khác nào quay lại cái thời "ngăn sông cấm chợ". Làm đúng quy định, khách bỏ đi hết, sớm muộn việc kinh doanh của đại lý cũng dẹp tiệm.

Đối với quy định phải có máy chủ lưu lại thông tin liên quan đến địa chỉ khách đã truy cập, hiện nay cũng chưa được các đại lý thực hiện nghiêm. Qua tìm hiểu, một số đại lý vẫn không có máy chủ, bởi theo họ, việc sử dụng máy chủ khi xảy ra trục trặc kỹ thuật hoặc bị virus (ở máy chủ) sẽ làm tê liệt cả hệ thống máy con, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Còn ở những đại lý sử dụng máy chủ thì lại phàn nàn rằng "dễ bị xử phạt oan lắm".

Theo các đại lý Internet, khách hàng vừa truy cập vào trang web đen, nhân viên đại lý phát hiện, yêu cầu họ ngưng ngay. Thế nhưng, đoàn kiểm tra vào kiểm tra logfile (ghi lại những thông tin khách đã truy cập) lưu ở máy chủ vẫn bị lập biên bản và xử phạt. Hơn thế, mỗi điểm truy cập có 10-20 máy, thử hỏi chẳng lẽ lúc nào đại lý cũng đứng phía sau khách hàng để nhắc nhở hoặc giám sát họ xem có vào web đen không?

Dẹp hay chấp nhận vi phạm?
Một thực tế đang tồn tại ở TPHCM khiến các đại lý băn khoăn, đó là thực hiện nghiêm quy định ghi lại thông tin chi tiết của khách, đại lý chắc chắn rơi vào tình trạng kinh doanh ế ẩm, khách bỏ đi nơi khác (vì thủ tục gây cảm giác khó chịu cho khách).

Trường hợp không chấp hành quy định, đại lý lại có nguy cơ phải đối mặt không ít phiền phức, thậm chí có thể bị khởi tố. Chẳng hạn, khách truy cập vào trang web đen hoặc phát tán tài liệu cấm, virus..., nhưng đại lý không ghi thông tin chi tiết về khách, sau này xảy ra những vấn đề an ninh, chính trị bị các cơ quan kiểm tra phát hiện, đại lý phải hoàn toàn chịu trách nhiệm. Ngược lại, nếu đại lý ghi đầy đủ thông tin về khách sẽ giúp cơ quan chức năng có thể sớm điều tra, tìm ra đối tượng, và giúp đại lý bớt phiền phức.

Anh Trương Thành Hậu - nhân viên phòng máy tại điểm Internet hẻm 218 Lê Văn Sỹ, Q.Phú Nhuận - bức xúc cho rằng, việc quản lý hành vi người sử dụng tại các điểm truy cập Internet vì mục đích đảm bảo an ninh, ngăn chặn truyền bá văn hoá phẩm đồi trụy... là điều hết sức cần thiết. Nhưng lẽ ra, cơ quan quản lý nhà nước, nhà cung cấp dịch vụ phải có trách nhiệm quản lý, tìm giải pháp ngăn chặn hiệu quả ngay từ gốc chứ không nên trút gánh nặng cho đại lý, và quản lý một cách rườm rà gây nhiều phiền hà như hiện nay.

Ông Hoàng Lê Minh - Phó GĐ Sở Bưu chính - Viễn thông TPHCM: Muốn có quy hoạch tốt để dịch vụ Internet phát triển lành mạnh, cần phải thực hiện đồng bộ 3 yếu tố về giải pháp kỹ thuật (từ nhà cung cấp, đại lý), tuyên truyền giáo dục người dân và quản lý về mặt nhà nước. Hiện nay, Sở Bưu chính - Viễn thông cũng đang nghiên cứu, đề xuất và đặt hàng phần mềm ngăn chặn những website có nội dung xấu để dùng cho các đại lý Internet trên địa bàn TPHCM. Nếu khâu quản lý mặt kỹ thuật làm tốt, sẽ giúp các đại lý nhẹ nhàng hơn và hạn chế phiền hà đối với người truy cập. Để giải quyết sự phiền toái của việc ghi tên, địa chỉ, CMND đối với khách hàng mỗi lần vào điểm Internet truy cập, Cty tin học bưu điện TPHCM (Netsoft) đang xây dựng các giải pháp quản lý, trong đó có việc nghiên cứu một dạng thẻ sử dụng Internet trả trước. Thẻ này sẽ lưu trữ thông tin cá nhân (một lần) của người mua và sử dụng, khi cần thiết, cơ quan chức năng kiểm tra ở đại lý và biết ngay ai là người sử dụng Internet, sử dụng thời điểm nào.