Xây dựng một chính phủ điện tử mức trung bình khá so với khu vực là mục tiêu của VN đến 2010. Ông Trần Minh Tiến, Viện trưởng Viện chiến lược BCVT và CNTT, chia sẻ với VnExpress những giải pháp để dự án trên được thực hiện đúng lộ trình.

- Thưa ông, hiện rất nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về khái niệm chính phủ điện tử? 

- Đúng là có nhiều người vẫn khó tiếp thu và chưa thể hình dung ra cái gọi là chính phủ điện tử. Và định nghĩa về khái niệm này cần được hiểu là nó bao gồm hai phần: chính phủ và điện tử. Ở Việt Nam, một đất nước đi lên từ nền nông nghiệp lạc hậu thì việc ứng dụng công nghệ hiện đại theo xu hướng của thể giới tất nhiên là sẽ có cả cơ hội và khó khăn.

- Vậy những hạn chế của Việt Nam là gì?

- Có 5 vấn đề. Đó là nhận thức về chính phủ điện tử còn thấp, hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông yếu, môi trường pháp lý chưa hình thành, bí mật và an toàn thông tin chưa đảm bảo, cải cách hành chính thì chậm với phương thức điều hành lạc hậu, và cuối cùng là thiếu nguồn vốn, nguồn nhân lực cao cấp.

- Với hàng loạt hạn chế như vậy, việc tin học hoá những hoạt động hành chính khó có thể thực hiện trong ngày một, ngày hai. Vậy đâu là giải pháp cho những vấn đề trên?

- Để phát triển chính phủ điện tử theo đúng lộ trình cần thực hiện bằng được 3 nhóm giải pháp. Thứ nhất là nâng cao năng lực của toàn xã hội về nhận thức, kinh tế xã hội và tổ chức triển khai. Tiếp đó là phát triển nguồn lực và nguồn tài chính to lớn từ các dự án thu hút vốn đầu tư từ nước ngoài. Cuối cùng là tạo môi trường hoàn thiện cả về mặt pháp lý, hợp tác và cơ chế thị trường lành mạnh.

Về mặt chiến lược thì giữa sự phát triển kinh tế xã hội và phát triển hạ tầng có mối tương tác kết hợp chặt chẽ và nếu một nền kinh tế thấp kém thì khó có được hệ thống hạ tầng hiện đại. So với các nước trong khu vực, hạ tầng của Việt Nam đã đi trước một bước, và cùng với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản đạt tốc độ phát triển vào loại nhanh nhất. Tuy nhiên, để triển khai được dự án, Việt Nam vẫn cần thúc đẩy việc phát triển mạnh hơn, tốt hơn bằng cách tăng tốc quá trình giải phóng thị trường, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh sao cho tất cả các thành phần tham gia vào thị trường hạ tầng công nghệ thông tin ngày càng có tiếng nói bình đẳng như nhau. Vì vậy, trong bản chiến lược về phát triển công nghệ thông tin và truyền thông, chúng tôi cũng đặt mục tiêu là đến 2010, tỷ lệ của những công ty mới tham gia sẽ là 40 -50% thị phần để tạo điều kiện thúc đẩy tốt hơn.

- Chính phủ đóng vai trò như thế nào trong dự án này?

- Kinh nghiệm của các nước đi trước là lãnh đạo cấp cao nhất phải vào cuộc. Đó sẽ là động lực chính để thúc đẩy những chương trình cải cách. Tuy nhiên, chính phủ điện tử không có nghĩa là chính phủ có thể tự mình giải quyết mọi việc mà phải có sự hợp tác đồng thời với người dân và doanh nghiệp. Ba trụ cột đó cùng phối hợp chặt chẽ với nhau. Người dân muốn khai thác được các dịch vụ của chính phủ điện tử sẽ phải nâng cao năng lực, sự hiểu biết của mình, doanh nghiệp cũng phải hiểu và tự vận động để có thể tham gia đóng góp. Trong khi đó, chính phủ thì hỗ trợ người dân đến mức tối đa như: triển khai hạ tầng, nối mạng đến tận người dân, thiết bị giá rẻ, dự án phổ cập tin học. Như vậy mới có thể tạo ra được nền tảng để phát triển chính phủ điện tử và hướng tới một xã hội thông tin lâu dài.