Chúng ta cần làm gì để nền công nghệ thông và viễn thông (CNTT&VT) phát triển đúng mục tiêu đề ra? Câu hỏi này được gửi đến những người có vai trò trong việc hoạch định lộ trình phát triển CNTT & VT của Việt Nam. Sau đây là ý kiến của họ đã được Tuổi Trẻ lượt ghi lại.

- Tiến sĩ Trần Minh Tiến, Viện trưởng Viện Chiến lược bưu chính viễn thông và CNTT (Bộ Bưu chính Viễn thông): Có biện pháp và chính sách quyết liệt, mạnh mẽ trong việc phát triển và sử dụng nguồn nhân lực. Thu hút và tạo điều kiện thuận lợi để các trường đại học quốc tế giảng dạy về CNTT&VT tại Việt Nam. Có chính sách thu hút chuyên gia giỏi về CNTT&VT từ nước ngoài vào Việt Nam thực hiện giảng dạy, đào tạo. Khuyến khích các trường đại học Việt Nam giảng dạy về CNTT&VT bằng tiếng Anh, sử dụng giáo viên nước ngoài trong đào tạo. Đa dạng hóa các hình thức đào tạo CNTT&VT.

Ông Stephen Browne, Trưởng nhóm CNTT phục vụ phát triển của UNDP, cảnh báo: "Chiến lược CNTT ở nhiều nước đã thất bại do người ta đồng nhất nó với một danh mục ước mơ. Điều quan trọng là Việt Nam phải có những giải pháp và hành động cụ thể".

Tháo rỡ các rào cản tạo điều kiện cho mọi thành phần kinh tế tham gia cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet để mở rộng thị trường. Các doanh nghiệp mới sẽ đóng góp vào 25-30% thị phần các dịch vụ viễn thông, Internet vào năm 2005. Hiện nay Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông (VNPT) chiếm khoảng 90% thị phần, cho thấy tình trạng độc quyền quá cao.

- Nguyễn Chí Công, Trưởng ban đề án 112: Muốn ngành CNTT&VT Việt Nam phát triển thì phải cải thiện mạnh mẽ cơ cấu thị trường. Trong tầm trung hạn, mọi cơ quan và cá nhân cần không ngừng học tập và ứng dụng CNTT, ngoài ra phải tiết kiệm chi phí (như tránh mua sắm những thiết bị không dùng hết công suất hoặc quá đắt) để dùng số tiền đó đầu tư cho phát triển phần mềm và các loại dịch vụ liên quan.

10 dự án CNTT ưu tiên 1. 1 triệu máy tính giá rẻ (khoảng 200 USD). 2. Xoá mù tin học 20 triệu dân ở nông thôn. 3. Đào tạo 1.000 cán bộ CNTT. 4. Chứng minh thư điện tử. 5. Thúc đẩy 50% doanh nghiệp ứng dụng CNTT. 6.100% trường trung học dùng Internet. 7. Điện tử hoá 50% văn bản Nhà nước. 8. 1 triệu trang thông tin công ích. 9. 50% dịch vụ hành chính công cơ bản trực tuyến. 10. 30.000 chuyên gia CNTT.

Không thể nào đầu tư mà không tính đến hiệu quả mang lại, theo tôi hiệu quả mới là thước đo chính xác của sự phát triển bền vững chứ không phải doanh số tăng trưởng đơn thuần. Thí dụ, một trong những lĩnh vực có hiệu quả thấp chính là: đào tạo và giáo dục. Hệ thống này nói chung vẫn cổ hủ, chạy theo bằng cấp, làm hại tiền của, thời gian và tinh thần của cả trò lẫn thầy...
Việc quan trọng hàng đầu có tác động to lớn nhất đến phát triển CNTT&VT năm 2004 là cần phải nhanh chóng tháo bỏ các rào cản lỗi thời (đặc biệt về giải ngân) để các dự án ứng dụng CNTT kiểu “xx điện tử” đã được phê duyệt hợp lệ và chuẩn bị kỹ càng từ vài năm nay sớm được triển khai đúng tiến độ. Nên nhớ rằng chỉ riêng tổng kinh phí cho những dự án thuộc khu vực đầu tư nhà nước đã đạt đến vài nghìn tỷ đồng, đủ để CNTT&VT năm 2004 vượt hơn mức phát triển năm 2003.

 - Lê Trường Tùng, Chủ tịch Hội Tin học TP.HCM: CNTT&VT Việt Nam chỉ có thể phát triển tốt nếu thực sự thu hút được đầu tư của mọi thành phần kinh tế và thành phần kinh tế tư nhân đóng vai trò chủ đạo, đồng thời phát triển tốt thị trường CNTT nội địa. Nhà nước cần nhanh chóng có những chính sách và biện pháp tổ chức thực sự mang tính đổi mới - thực sự chia sẻ được quyết tâm và tầm nhìn tới các Bộ, các địa phương.

Dự báo, nếu như năm 2003, CNTT Việt Nam tăng trưởng 25% thì năm nay có thể đạt 30%-35% trong tất cả các lĩnh vực phần cứng, phần mềm, dịch vụ và viễn thông. Doanh số CNTT (không tính viễn thông) có khả năng vượt ngưỡng 700 triệu USD so với doanh số 400 triệu USD năm 2002 và khoảng 520 triệu năm 2003.

Doanh số phần mềm và dịch vụ sẽ vào khoảng 150 triệu USD và doanh số phần cứng là 550 triệu USD. Trong doanh số phần mềm & dịch vụ, doanh số phần mềm  và dịch vụ phần mềm xuất khẩu sẽ vào khoảng 40 triệu USD.

- Chủ tịch Hội Tin học Hà Nội Mai Anh: Để CNT&VT Việt Nam có thể thực sự phát triển chúng ta phải xác định được cái mạnh, cái yếu của ta. Đó là gắn liền cải tiến quy trình công tác (Cải cách hành chính) với việc triển khai các dự án ứng dụng công nghệ thông tin, nhằm tạo sự đồng bộ và nâng cao hiệu quả đầu tư cho CNTT.

Có đầu óc thực tế trong ứng dụng CNTT, chỉ đầu tư khi cần thiết,  tránh đầu tư theo phong trào và càng cần tránh lợi dụng các khái niệm còn mới trong CNTT&VT để chạy dự án. Quan tâm đến nội dung một cách cụ thể, vì hạ tầng kỹ thuật, xa lộ thông tin,... mới chỉ là các con đường, việc đầu tư xây dựng mạng lưới đường này sẽ vô ích nếu không có xe, có hàng chạy trên đó.