Việc Giám đốc điều hành Carly Fiorina, người phụ nữ đầy quyền lực của làng công nghệ Mỹ, đột ngột từ chức hôm 9/2, đã làm dấy lên những băn khoăn về mảng hoạt động kinh doanh máy tính của HP.

Một trong những khía cạnh thu hút nhiều tranh luận hơn cả trong vụ sáp nhập “thế kỷ” của HP với Compaq (được coi là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự ra đi của Fiorina) là việc giới chức HP miễn cưỡng khi tăng cường đầu tư vào một lĩnh vực có tăng trưởng thấp và lãi ít như ngành PC.

Tăng trưởng của thị trường máy tính cá nhân trong mấy năm qua đạt khoảng 10% nhưng các hãng phân tích hàng đầu như IDC và Gartner dự báo, con số này sẽ giảm trong năm nay và 2006 khi người tiêu dùng hạn chế dần việc mua thiết bị mới.

Về phía Fiorina, vào những năm 2001 và 2002, bà tin rằng việc sáp nhập với đơn vị sản xuất PC của Compaq sẽ góp phần giúp HP tăng doanh số về máy chủ (có lãi cao hơn) và các dịch vụ bằng cách bán những gói sản phẩm phần cứng trọn bộ cho khách hàng doanh nghiệp. Quan điểm của Fiorina là một công ty đứng đầu hoặc thứ 2 về thị phần ở nhiều hoạt động khác nhau trong lĩnh vực công nghệ thông tin sẽ có thể cung cấp số lượng hàng hóa lớn, đa dạng và toàn diện cho khách hàng.

Tuy nhiên, gần 3 năm sau khi vụ sáp nhập hoàn tất, kinh doanh PC của HP vẫn không mấy lãi lời. Trong quý hoạt động thứ 3 sau ngày ra mắt, doanh số đạt 6,5 tỷ USD nhưng chỉ lãi 78 triệu USD, mặc dù đây cũng đã được coi là con số tốt nhất trong 4 năm hoạt động. Trong khi đó, lĩnh vực máy in của HP có cùng một doanh số như vậy nhưng đem về số tiền lãi lên tới 1,1 tỷ USD.

Tháng Giêng năm nay, Fiorina đã kết hợp đơn vị kinh doanh máy in với đơn vị máy tính dưới sự chỉ đạo của Vyomesh Joshi với hy vọng tài năng quản lý của ông này sẽ củng cố được lĩnh vực kinh doanh PC. Các nhà phân tích tài chính thì cho rằng, HP nên tách riêng 2 lĩnh vực máy in và PC. Trong một báo cáo mới đây, chuyên gia Steven Milunovich của hãng Merrill Lynch cũng nhắc lại ý kiến này khi nhấn mạnh rằng việc chia tách 2 đơn vị nói trên vẫn còn là chuyện lâu dài nhưng khả năng xảy ra của nó cũng đã tăng lên với việc Fiorina ra đi. Hãng phân tích thị trường Ovum (Anh) cũng cho rằng HP nên để bộ phận kinh doanh PC độc lập nhằm chuyển các nguồn lực sang những lĩnh vực hoạt động chiến lược hơn như máy chủ và dịch vụ.

Trở lại tháng 12/2004, ngay trước khi IBM công bố việc họ bán bộ phận sản xuất PC cho tập đoàn Lenovo của Trung Quốc, Gartner đưa ra một tài liệu trong đó dự báo các hãng CNTT lớn sẽ không còn mặn mà với thị trường PC. Trong khi đó, nhiều nhà quan sát khác lại tin rằng khách hàng của HP được lợi nhiều hơn từ việc mua và sử dụng máy tính, máy in, máy chủ, thiết bị mạng và lưu trữ từ cùng một công ty.

Stephen Baker, Giám đốc phân tích của hãng NPD Techworld (Mỹ), bình luận: “Kinh doanh PC có thể chỉ là ‘con cá mồi’ trong ngành điện toán, tức là đóng vai trò của một mặt hàng hy sinh (loss leader) nhằm kích thích kinh doanh. HP tốt hơn nên tiếp tục hoạt động với bộ phận PC và hy vọng rằng cơ cấu quản lý mới sẽ nâng cao hơn sự hiện diện thương hiệu của họ, tạo thêm các cơ hội cho lĩnh vực máy chủ và bán thêm nhiều sản phẩm khác cùng nhau”.

Về nhân sự của HP sau khi Fiorina từ chức, Robert P. Wayman, Giám đốc tài chính, tạm thời giữ chức Giám đốc điều hành. Patricia C. Dunn được bổ nhiệm làm Chủ tịch hội đồng quản trị. Nói về cựu Giám đốc điều hành, Dunn phát biểu: “Carly Fiorina đến với HP làm sống dậy và tạo nguồn lực mới cho công ty. Bà có tầm nhìn chiến lược và đã đưa vào thực hiện một kế hoạch giúp tăng cường khả năng cạnh tranh và thắng lợi cho công ty. Chúng tôi thực sự khâm phục Carly về khả năng lãnh đạo tuyệt vời trong suốt 6 năm vừa qua, và trong thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện chiến lược mà công ty đang theo đuổi”.

Về phía mình, Fiorina nói: “Dù rất tiếc là tôi và ban giám đốc có một số quan điểm khác nhau về việc thực hiện chiến lược của công ty, tôi tôn trọng quyết định của họ. HP là một công ty tuyệt vời và tôi xin chúc toàn thể đội ngũ của HP sẽ tiếp tục thành công rực rỡ trong tương lai.”