Hàng nghìn đại lý đua nhau mọc lên, trong khi cơ quan quản lý thiếu lực lượng và chuyên môn, văn bản pháp quy bất cập... Đó là những lý do khiến TP HCM quyết định ngưng hoặc hạn chế cấp phép dịch vụ kinh doanh Internet.

Trao đổi với VnExpress, Phó phòng thông tin Sở Văn hóa thông tin TP HCM Nguyễn Văn Khanh cho biết, thời gian qua, dịch vụ Internet tại thành phố phát triển quá nhanh với trên 2.100 đại lý đang hoạt động. Trong đó, nơi tập trung nhiều nhất là quận Tân Bình với khoảng 200 điểm và ít nhất là huyện Nhà Bè: 4 điểm. Các quận còn lại, trung bình gần 150 điểm một quận. Đây là loại hình kinh doanh mới, nhạy cảm nhưng việc quản lý chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Đội ngũ cán bộ chức năng ở quận, huyện thiếu cả về số lượng và trình độ chuyên môn.

"Hầu hết các quận, huyện chưa có đội ngũ quản lý có kỹ thuật chuyên về Internet và cũng chưa có đơn vị chuyên môn liên ngành tham mưu cho cơ quan cấp trên. Thực tế, tình trạng truy cập vào những trang web nội dung không lành mạnh khá phổ biến song rất khó kiểm soát", ông Khanh nói. "Vì vậy, theo đề xuất của các quận, huyện, UBND thành phố quyết định cho cấp chính quyền trực thuộc ngưng hoặc hạn chế cấp phép mới để chấn chỉnh hoạt động của những dịch vụ này".

Cũng theo ông Khanh, văn bản pháp luật về quản lý dịch vụ Internet còn bất cập so với thực tế hoạt động của dịch vụ này. Chưa có văn bản hướng dẫn về những trường hợp cụ thể, đơn cử như quy định phòng Internet dành cho một người (phòng VIP). Chủ các đại lý chỉ chú tâm vào lợi nhuận mà chưa chủ động cùng cơ quan quản lý hạn chế việc khách hàng truy cập vào các trang web có nội dung tiêu cực.

Bộ Công an đã ra quy định khách đến truy cập Internet phải xuất trình chứng minh thư nhân dân, nhằm giúp chủ đại lý kiểm soát được khách hàng của mình và hỗ trợ cơ quan chức năng điều tra, xử lý tận gốc những trường hợp vi phạm. Thành phố cũng linh động cho phép học sinh, sinh viên có thể xuất trình thẻ học sinh, sinh viên nếu không có chứng minh thư. Nhưng thực tế, nhiều đại lý trên địa bàn thực hiện các quy định này một cách "nửa chừng" hoặc chưa biết đến quy định.

"Chúng tôi đã có một sổ chuyên ghi số chứng minh thư của khách song được mấy ngày phải xếp lại vì... sợ mất khách. Khách của tôi chủ yếu là khách quen và phần đông là học sinh, sinh viên. Khi tôi đưa yêu cầu xuất trình chứng minh thư, không ít trường hợp lớn tiếng cãi rồi bỏ đi thẳng", ông Nguyễn Trọng Dân, chủ đại lý 497, tại 18 Bis/3/5 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1, cho biết. Ông Dân phân bua rằng chủ đại lý cũng muốn ngăn chặn hành vi truy cập vào trang web có nội dung tiêu cực nhưng khó chặn được hết. Vì khả năng tiếng Anh của nhiều chủ và nhân viên trông coi dịch vụ hạn chế mà số trang web tiếng Anh có hàng triệu nên họ không thể kiểm soát. Theo ông Dân, nhà cung cấp dịch vụ Internet nên có phần mềm ngăn chặn từ đầu nguồn và công bố thường xuyên danh sách những trang web cấm truy cập, hỗ trợ các đại lý giảm thiểu hành vi truy cập Internet không lành mạnh.

Cũng tại đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1, chị Đặng Thị Minh Lan, quản lý dịch vụ game online và Internet 18/A3 lại chưa nghe nói tới quy định trên. Theo chị Lan, việc ban hành các quy định để lành mạnh hóa môi trường kinh doanh Internet là cần thiết. Nhưng quá trình triển khai cần linh động mới mang lại hiệu quả như mong muốn. Bởi nếu môi trường kinh doanh Internet nói chung lành mạnh thì các dịch vụ trong lĩnh vực này sẽ có điều kiện thu hút khách hàng và phát triển lâu dài. "Tuy nhiên, các cơ quan chức năng không nên vì một số điểm kinh doanh xấu hoặc một bộ phận khách hàng tiêu cực mà đánh đồng tất cả các đại lý Internet đều hoạt động theo hướng này. Theo tôi, không ai hiểu nội tình các dịch vụ Internet hơn bà con láng giềng, khu phố và những đại lý cùng nghề. Cơ quan chức năng nên nắm rõ tình hình từng điểm, từng khu vực và triển khai các quy định linh hoạt, đơn giản, tạo điều kiện cho những dịch vụ làm ăn chân chính phát triển tốt hơn", chị Lan bày tỏ.

Phòng kinh tế và Tổ hành chính công nhiều quận, huyện trên địa bàn TP HCM cho biết, mặc dù đã tạm ngưng hoặc hạn chế cấp phép mới cho kinh doanh dịch vụ Internet, nhu cầu xin cấp phép ở các địa phương còn lớn. "Đa số các phường đã cấp phép xong theo quy hoạch trình UBND thành phố, song hàng tháng, chúng tôi vẫn phải từ chối ít nhất vài ba hồ sơ xin cấp mới. Nếu không quy hoạch thì không biết có bao nhiêu dịch vụ Internet mở ra và việc quản lý các dịch vụ này phức tạp hơn nhiều", Trưởng phòng Kinh tế quận Thủ Đức Nguyễn Thị Kim Huê nói.

"Phát triển Internet công cộng là tất yếu để phục vụ nhu cầu đời sống, kinh tế, xã hội của địa phương. Thành phố hạn chế hoặc ngưng cấp phép mới cho dịch vụ Internet là tạo điều kiện cho dịch vụ này phát triển tốt hơn, khỏe hơn", Phó phòng thông tin Sở Văn hóa thông tin Nguyễn Văn Khanh nhấn mạnh. Cũng theo ông Khanh, để quản lý hoạt động của loại hình kinh doanh này một cách hiệu quả, ngoài việc triển khai quy định của nhà nước và UBND thành phố, các cơ quan chức năng nên tranh thủ sự hỗ trợ của những đoàn thể địa phương như tổ dân phố, an ninh khu phố, đoàn thanh niên... Trang web tiếng Việt được lập ra, đặc biệt là website của các ban, ngành, đoàn thể cũng cần cập nhật thông tin thường xuyên và tạo nhiều sân chơi hữu ích để thu hút khách hàng hơn.