Nếu bạn đang quá say mê và sử dụng máy tính xách tay (MTXT) triền miên ngày này qua ngày khác, hãy xem xét lại. Nhiệm vụ chính của MTXT là mang lại sự thuận tiện khi di chuyển, chứ không phải công cụ làm việc tại chỗ suốt ngày. Nếu lạm dụng MTXT, rất có thể bạn sẽ đặt cơ thể của mình vào tình trạng đáng báo động...

Những nguy cơ đối với sức khoẻ

Tạp chí công nghệ trực tuyến CNET mới đây đề cập tới trường hợp của Ram Viswanadha, một kỹ sư phần mềm làm việc tại thung lũng Silicon (Mỹ), đã phải nghỉ làm 3 tháng vì bị chấn thương căng cơ do làm việc quá nhiều trên MTXT với tư thế lặp đi lặp lại trong 4 năm liền. Tại VN, một số bác sĩ và chuyên gia nghiên cứu bảo hộ lao động cho biết chưa từng phát hiện trường hợp nào tương tự do nguyên nhân nêu trên. Ngay cả ở các nước phát triển, trường hợp của anh Viswanadha cho đến nay cũng tương đối hiếm và thể hiện tình huống xấu nhất có thể xảy ra do lạm dụng MTXT. Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế đã lên tiếng cảnh báo rằng với tình trạng MTXT ngày càng trở nên phổ biến, những ca bệnh như vậy có nguy cơ sẽ xuất hiện nhiều hơn.

Theo TS Nguyễn Thế Công, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu khoa học kỹ thuật bảo hộ lao động, thì mặc dù VN chưa có nghiên cứu sâu rộng nào về những ảnh hưởng của MTXT đối với sức khoẻ con người, nhưng sử dụng phép nội suy trong khoa học có thể nhận thấy một số nguy cơ tiểm ẩn nếu lạm dụng MTXT. Thứ nhất, người dùng MTXT phải nhìn gần màn hình hơn (gây mỏi mắt) và sử dụng bàn phím nhỏ hơn so với của MT để bàn (gây mỏi cổ tay, ngón tay). Thứ hai, thiết kế bàn phím và màn hình gần nhau khiến người dùng chỉ có hai lựa chọn và đều có tác hại ngang nhau. Hoặc là để cánh tay được thoải mái thì phải đặt máy thấp, từ đó cổ phải cúi gập xuống để nhìn màn hình; hoặc nếu đặt màn hình cho hợp tầm mắt thì vai và cánh tay sẽ phải vươn lên cao rất căng thẳng. Dựa vào những yêu cầu tiêu chuẩn về bảo hộ lao động đối với MT nói chung, có thể thấy việc lạm dụng MTXT sẽ dẫn đến tình trạng đau mỏi, có thể còn nhiều hơn so với MT để bàn.

Tư thế sử dụng MTXT cũng quan trọng đối với sức khoẻ như bất kỳ tư thế làm việc nào khác. Theo BS Ngô Văn Toàn - Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình - BV Việt Đức, tất cả những gì sai tư thế sinh lý bình thường đều gây biến dạng cơ xương và gây đau mỏi, có thể dẫn đến tổn thương. Thế nhưng điều đáng lo ngại là rất nhiều người không hề nhận thức được những nguy cơ tiềm ẩn của MTXT. Một anh giám đốc của một công ty CNTT, mới đây than phiền với chúng tôi là nhiều lúc anh thấy mỏi người vì sử dụng MTXT cả ngày ở văn phòng. Rõ ràng, ngay cả một người làm trong nghề CNTT cũng có thể không biết về một số thiết bị ngoại vi nhất định dành cho MTXT và sự cần thiết của chúng để tránh gây tổn thương cơ thể.

Nếu thật cần phải sử dụng MTXT thay MT để bàn, bạn nên sử dụng giá đỡ chuyên dụng, bàn phím và chuột rời. Những thứ này cho phép bạn điều chỉnh màn hình phù hợp tầm mắt (khoảng 20 độ dưới đường mắt nhìn ngang và cách mắt khoảng 50cm), đồng thời giữ cánh tay và bàn tay ở vị trí tự nhiên. Sử dụng tấm lót và khay lót (một số loại đặc biệt có gắn kèm quạt) sẽ giảm những nguy cơ do sức nóng của MTXT gây ra. Trên thế giới đã có một số trường hợp người dùng MTXT bị bỏng. Ngoài ra, các bác sĩ đã khuyến cáo nam giới đặt MTXT trên đùi để sử dụng có thể bị sức nóng làm giảm khả năng sinh sản.

Giống như với MT để bàn, khi sử dụng MTXT bạn cũng phải chú ý giải lao vài phút sau mỗi 30 - 60 phút làm việc để dãn cơ và giải phóng mắt. Việc ăn uống và tập luyện điều độ cũng làm giảm các nguy cơ gây tổn thương sức khoẻ. Cuối cùng, bạn nên biết lúc nào cần tắt máy và kết thúc ngày làm việc. Đừng tận dụng khả năng dễ di chuyển của MTXT để mang việc theo mình khắp nơi, nhất là mang về nhà.