Theo các chuyên gia Nhật Bản, quốc gia này đã đi vào e-Learning từ 10 năm trước. Ban đầu e-Learning chủ yếu là là do các công ty tư nhân thực hiện. Cách đây 3 năm, Chính phủ Nhật Bản ra lời kêu gọi tập trung phát triển e-Learning. Đa số các trường học ở Nhật Bản đã ứng dụng e-Learning trong việc đào tạo các thế hệ học sinh, với nhiều hình thức, môn học phong phú.

Với nước bạn, những khó khăn chính cản trở sự phát triển của e-Learning là sự chênh lệch về chỉ số phát triển, ứng dụng CNTT giữa các địa phương, mật độ sử dụng Internet và mức độ ứng dụng các dịch vụ băng thông rộng. Với mật độ cứ 5,4 người dân có một máy tính, hệ thống cáp quang ở các địa phương được triển khai cộng với nhiều dịch vụ băng thông rộng được cung cấp là một môi trường lý tưởng cho e-Learning phát triển ở Nhật Bản.

Kể từ khi Chính phủ công bố chiến lược Nhật Bản điện tử (e-Japan), việc phổ cập e-Learning được chú trọng hơn. Theo công ty NTT - đơn vị chủ đạo hiện đang triển khai đào tạo từ xa tại Nhật Bản, ba nhiệm vụ tiên quyết và cấp bách cần tập trung là: Đầu tư, làm phong phú nội dung các gói tin, cung cấp đường truyền chất lượng cao, và giá thành luôn ở mức thấp nhất. Muốn triển khai E-learning có hiệu quả, một hệ thống cơ sở hạ tầng hoàn thiện là yêu cầu cần thiết. 

Khi Nhật Bản bắt đầu chiến lược e-Japan vào năm 2001, Chính phủ cũng đề ra mục tiêu phát triển e-Learning đến năm 2005 là 5,4 người/máy tính, kết nối Internet và mạng LAN của các trường đạt 100%. Luôn kết nối Internet với tốc độ đường truyền cao; mỗi lớp học sử dụng một máy tính. Hiện tại, hàng loạt các trường ĐH lớn của nước này đều có khóa đào tạo từ xa, chủ yếu cho người lớn tuổi, học viên tại chức - là những đối tượng không có thời gian tham dự các khóa học trực tiếp. Thời gian qua, bên ngoài môi trường các trường trung học hay Đại học, công ty NTT đã tổ chức thành công một khóa đào tạo về an ninh, bảo mật cho ngành công an, triển khai cho số lượng học viên của hơn 30 tỉnh, thành. Vượt qua khoảng cách về không gian, thời gian và tuổi tác, địa vị của học viên, những khóa học e-Learning kiểu này thu hút được mọi người tham dự, tại bất cứ nơi đầu - công sở, nhà riêng, địa điểm Internet công cộng...

e-learning ở Việt Nam phải chờ nội dung!

Với tình hình hiện nay của Việt Nam, theo các chuyên gia, rất cần thiết phải đào tạo được một đội ngũ các giáo viên về e-Learning. Hợp tác cùng Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông (VNPT), các chuyên gia Nhật Bản cho rằng, cách làm hay nhất là sử dụng các kỹ thuật viên thuộc để đào tạo sau đó gửi về các địa phương, thực hiện triển khai e-Learning. VNPT cũng là cơ quan thích hợp để thực hiện lưu trữ các nội dung cho e-Learning. Thông tin cung cấp cho e-Learning phải là các thông tin đầy đủ, rõ ràng, chính xác. Mới đây nhất,  ông Bùi Thiện Minh, Phó Tổng giám đốc VNPT, cho rằng: ”e-Learning là một mảng lớn mà VNPT đang rất quan tâm. Mạng đào tạo từ xa của VNPT hiện đang là mạng lớn nhất ở Việt Nam. 60 bưu điện tỉnh, thành hiện nay đều có thể đáp ứng nhu cầu của e-Learning”.

Mặc dù đang còn rất mới với không chỉ Việt Nam mà còn với nhiều nước trên thế giới, nhưng ở nước ta, đã có nhiều khóa học e-Learning đã được triển khai thời gian qua. Gần đây nhất, khoá học về Chính phủ điện tử (CPĐT), diễn ra từ ngày 1 đến 3/11 đã được thực hiện thông qua hội nghị truyền hình ISDN tại Hà Nội, TP.HCM và Tokyo (Nhật Bản). Hợp tác giữa Bộ BCVT, Tổ chức JICA (Nhật) cùng các giáo sư của trường Đại học Waseda Nhật Bản thực hiện. Khóa học thu hút  80 học viên đến từ Bộ BCVT, Bộ Nội vụ, Học viện Hành chính quốc gia, các doanh nghiệp thuộc Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Công ty Viễn thông Điện lực, Công ty Viễn thông Quân đội...

Trung tâm Đào tạo Bưu chính Viễn thông II (tại TP.HCM) cũng phối hợp với Trung tâm I thuộc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông tổ chức đã thử nghiệm thành công hình thức e-Learning với khóa học "TCP/IP căn bản". Hơn 500 học viên đã tham gia khoá học. Trong ngày khai giảng đầu tiên, đã có 332 học viên truy cập tại 186 điểm khác nhau với lưu lượng hệ thống là 534 Mb và lưu lượng trung bình cho mỗi học viên khoảng 1,6 Mb.

Trong tháng 12 tới, Bộ Giáo dục Đào tạo sẽ xây dựng cổng e-Learing quốc gia. Xuất phát từ trăn trở "Làm sao có thể thực hiện được một buổi học trực tuyến, khi mà người thày không thể soạn và thể hiện bài giảng của mình trên máy tính?" Ông Quách Tuấn Ngọc, Giám đốc Trung tâm Tin học Bộ GD-ĐT cho biết: mục đích xây dựng cổng đào tạo e-Learning nhằm giúp mọi người hiểu, nghiên cứu và triển khai e-Learning, công nghệ giáo dục, tạo ra một cộng đồng những người làm về e-Learning và công nghệ giáo dục trên mạng giáo dục EduNet thông qua câu lạc bộ e-Learning và công nghệ giáo dục.

Ông Ngọc nói một cách ví von, 'sẽ không cung cấp cá cho người sử dụng mà chỉ cho họ những cần câu cá - công cụ, phương pháp để thực xây dựng giáo án điện tử. Mục tiêu là mỗi giáo viên có thể đơn giản hoá, phổ cập việc đào tạo trực tuyến. Từ đó, khái niệm e-Learning sẽ trở nên cụ thể, dễ hiểu, và các giáo viên hay người sử dụng sẽ tiến tới làm được e - Learning chứ không phải đơn thuần chỉ sử dụng nó. nội dung tri thức phục vụ cho e-Learning, cũng theo ông Quách Tuấn Ngọc: “Việc VNPT hay Bưu điện các tỉnh thành thực hiện kết nối, hỗ trợ trong chương trình này là điều đáng trân trọng. Nếu như trường nào chỉ kết nối “cho có lệ” thì là điều đáng chê trách. Việc xây dựng nội dung không phải là việc ngày một ngày hai mà cả là tầm nhìn và toàn xã hội cùng tham gia… cho nên phải chấp nhận chờ”.

Về