Tại Diễn đàn Kinh tế thế giới diễn ra ở Thuỵ Sỹ, Microsoft, đấu thủ nặng ký nhất trong lĩnh vực phần mềm, và Google, công ty tìm kiếm Internet hay gây gổ, đã nhìn nhau thận trọng giống như các võ sỹ quyền anh bước lên sàn đấu. Bill Gates, Chủ tịch của Microsoft, đã bày tỏ sự khâm phục của mình về 'chỉ số thông minh' của các nhà thiết kế Google.

Đề cập về quyết định bỏ qua thị trường tìm kiếm trước đây của Microsoft, ông nói: 'Chúng tôi đã đưa ra một hướng đi mà hiện tôi nhận thấy là đã sai lầm 'Nhưng ông đã nhấn mạnh thêm, 'chúng tôi sẽ đuổi kịp họ'.

Bốn lãnh đạo hàng đầu của Google đang có mặt ở diễn đàn kinh tế thế giới - được tổ chức tại khu nghỉ trượt tuyết ở Davos - đã không còn bị ám ảnh trước những động thái của ngài Gates nữa. Eric E. Schmidt, Chủ tịch hội đồng quản trị của Google, đã viết trong một e-mail cho một đồng nghiệp: 'Chúng ta đã có nhiều cơ hội hơn để quan sát Bill và Microsoft tại diễn đàn Davos lần này'. Thông điệp này đã được chuyển tiếp cho các nhân viên qua danh sách mail nội bộ của công ty.

Ông Schmidt khẳng định rằng Microsoft đang chú ý nghiên cứu danh mục các bản quyền sáng chế của Google trong lĩnh vực tìm kiếm, nhằm tìm ra những yếu điểm tiềm ẩn. Và vì Google sử dụng phần mềm nguồn mở miễn phí Linux - thách thức lớn nhất của Windows - để cung cấp dịch vụ tìm kiếm, nên Microsoft lo ngại có thể sẽ ở thế bất lợi trong cạnh tranh. Ngài Schmidt đã viết trong e-mail: 'Dựa vào những phản ứng bản năng của họ đối với những thảo luận về 'nguồn mở', họ bị ám ảnh với việc nguồn mở là một mô hình kinh doanh'.

Quay lại thời kỳ giữa những năm 90, Netscape Communications, một hãng công nghệ mới khởi nghiệp và ngang tàng khác ở vùng Bay Area, đã thương mại hoá trình duyệt web, tạo nên cơn sốt dot.com… một trình duyệt Web thương mại, đã phát động một cuộc đổ xô đi tìm vàng trên dot-com. Công ty này đã quả quyết rằng chương trình phần mềm mới lạ của hãng sẽ biến hệ điều hành Windows đầu tàu của Microsoft chỉ như một 'mớ các phần mềm điều khiển thiết bị hỗn độn'.

Microsoft - có trụ sở tại ngoại ô Seattle thuộc Redmond, cách xa Silicon Valley, trái tim của ngành công nghiệp công nghệ quốc gia – đang nghe ngóng Tình hình khi trình duyệt Web này xuất hiên,

Ngài Gates, nhận ra mối đe doạ mà Internet đặt cho công việc kinh doanh của ông ta một cách muộn màng, đã tập trung hoả lực của Microsoft vào Netscape và đè bẹp đối thủ này. Netscape sau này đã được America Online mua lại và hiện chỉ còn là cái bóng của chính mình trong một góc tối của Time Warner.

Tuy nhiên, như một hệ quả tất yếu, Gates đã gây ra vụ kiện chống độc quyền của liên bang đánh vào công ty, dấy lên nỗi lo ngại về sự sụp đổ của Microsoft. Cuối cùng, Microsoft đã thoát nạn một cách êm thấm nhờ bản án tương đối ôn hoà của thẩm phán.

Ngày nay, gần như tất cả mọi người ở Silicon Valley, từ những nhà đầu tư mạo hiểm, những kỹ sư công nghệ đến những nhà kinh doanh bất động sản và chủ khách sạn, đều đã bắt đầu đặt câu hỏi: Liệu Google có trở thành Netscape tiếp theo?

Ngài Gates, dù đã hứa hẹn trong suốt hơn một thập kỷ qua - nhưng cho tới nay vẫn chưa đưa được thông tin tới tận tay khách hàng, đã quyết định rằng kinh doanh tìm kiếm Internet vừa là một mối đe doạ đáng sợ, vừa là một thời cơ quý giá.

Là người đồng sáng lập và kiến trúc sư trưởng phần mềm đương nhiệm của Microsoft, ngài Gates sẵn lòng thừa nhận rằng hồi đó Microsoft cảm thấy thị trường tìm kiếm Internet 'khá vu vơ’’. Bất chấp cái nhìn tham vọng thuở ban đầu, Gates đã không dốc sức dốc tiền cho những phần mềm cải thiện khả năng tìm kiếm thông tin cho người sử dụng máy tính - cho đến khi nhìn thấy lợi nhuận của chúng.

Và thế là cơ hội đó đã “rơi đúng vào tay’’ hai sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành vi tính tại Đại học Stanford, Sergey Brin và Larry Page, những người đã “liều lĩnh” xem thường ý kiến chung của cả giới công nghệ bấy giờ rằng công nghệ tìm kiếm sẽ trở thành một mặt hàng rẻ mạt, “đầu thừa đuôi thẹo’’.

Trong khi những đại gia Internet cạnh tranh gay gắt với nhau trong lĩnh vực cổng Web thương mại điện tử và dịch vụ truy cập đến những nhà cung cấp như America Online, Google đã phát triển một công cụ tìm kiếm nhanh mà chẳng bao lâu sau đã trở thành một hiện tượng Internet mang tính toàn cầu. Nó đã hất cẳng những công cụ tìm kiếm trước đó bởi vì công nghệ do Brin và Page phát minh tỏ ra vượt trội trong việc hiển thị các kết quả tìm kiếm, thoả mãn những yêu cầu của người lướt Web.

Kết quả là hiện nay, Google đã có một lượng khách hàng khổng lồ, với 200 triệu tìm kiếm trung bình mỗi ngày. Đó là một ưu thế lớn của Google so với các đối thủ đang tìm cách bắt kịp nó.

Nancy Blachman, một nhà khoa học máy tính, và là tác giả của một trang web độc lập hướng dẫn cách sử dụng Google (www.googleguide.com) nói: 'Hệ thống có nhiều người dùng nhất mang lại lợi ích nhiều nhất. Microsoft đối mặt với một cuộc đấu gay go bởi vì Google điều chỉnh hệ thống của mình bằng cách xem người dùng điều chỉnh những truy vấn của họ ra sao'.

Nhưng Google đã làm được nhiều hơn việc phát triển một công nghệ mới thông minh. Không giống nhiều dot-com sáng lên trong những năm 1990, Google đã tìm cách để biến nó thành một việc kinh doanh mang lại lợi nhuận cao. Công ty này đã chứng minh rằng tập trung quảng cáo dựa vào các từ khoá liên quan đến những yêu cầu tìm kiếm của người lướt Web là hình thức hiệu quả nhất của quảng cáo trực tuyến.

Điều đó đã nhóm lên một cuộc chiến tay ba giữa Microsoft và hai đối thủ tại Silicon Valley: Yahoo, có trụ sở tại Sunnyvale, Calif., và Google, công ty có trụ sở gần đó, tại Mountain View. Nhấn mạnh tầm quan trọng của các công cụ tìm kiếm đối với quảng cáo Internet, mới đây Yahoo cho biết đã có kế hoạch để chấm dứt sự nhờ cậy duy nhất của mình cho kết quả tìm kiếm trên Google, và đã thiết lập phòng thí nghiệm nghiên cứu của riêng mình để cố gắng hạ vị trí dẫn đầu của đối thủ mới này.

Thành công về tài chính của Google là rõ ràng. Theo một số uỷ viên ban quản trị biết rõ con số tài chính bí mật của công ty, trong năm 2001, hãng này đã gần như không có doanh thu; trong năm ngoái, họ đã đạt doanh thu gần 1 tỷ USD và lợi nhuận khoảng 350 triệu USD.

Về phần Microsoft, những người trong ban quản trị đã bắt đầu khoe khoang sự tăng thu nhập nhanh chóng từ những quảng cáo Internet dựa vào sự cộng tác MSN của hãng với Overture, hiện là một bộ phận Yahoo và cũng đi tiên phong trong quảng cáo tìm kiếm web. Trong quý tài chính thứ hai, kết thúc hôm 31/12, Microsoft đã báo cáo lợi nhuận 292 triệu USD về quảng cáo trực tuyến, một sự tăng trưởng 47% theo thời kỳ tương ứng sớm hơn một năm. Công ty cho biết toàn bộ thu nhập quảng cáo trực tuyến của mình, bao gồm cả các nguồn nằm ngoài quảng cáo tìm kiếm, đã đạt 1 tỷ USD trong năm đã qua.

Trong năm nay, Microsoft đang mong đợi đưa ra công khai công nghệ tìm kiếm của riêng mình, công nghệ mà ngài Gates nói sẽ giúp Microsoft bắt kịp Google. Tuần trước, Microsoft đã đưa ra phiên bản thử nghiệm gồm một bộ các nút phần mềm đặc biệt của trình duyệt IE mà hãng đã thiết kế để hướng dẫn những người dùng tìm kiếm MSN và các dịch vụ liên quan. Tuy nhiên, đối với Google, mối đe doạ lớn hơn là Microsoft sẽ quyết định chọn công cụ tìm kiếm Internet, giống như trình duyệt Web trước đó, lẽ ra là một phần không thể thiếu trong các phiên bản tương lai của hệ điều hành Windows.

Thế nhưng, tại thời điểm này, sự dẫn đầu của Google dường như là không thể chế ngự. Năm ngoái, Rick Rashid, Phó chủ tịch Microsoft phụ trách bộ phận nghiên cứu của công ty, đã đến các tiền đồn của hãng tại Silicon Valley để đưa ra một sự chứng minh về một công cụ tìm kiếm Microsoft Research dùng để thí nghiệm. Tuy nhiên, sau đấy ít lâu, Mike Burrows, một trong những người tiên phong đầu tiên trong tìm kiếm Internet tại Digital Equipment, người sau đó đã hỗ trợ thiết kế công cụ tìm kiếm dùng để thí nghiệm của Microsoft, đã êm ả rời bỏ Microsoft. Anh ta đã gia nhập Google.

Nhưng thậm chí nếu Google có thể bảo vệ vị trí đứng đầu về công nghệ, nó sẽ vẫn thua Microsoft về tiềm lực tiếp thị?

Google tham gia công việc đúng quy tắc Silicon Valley đầy khắc nghiệt mà tiêu biểu là các công ty giống như Netscape. Trụ sở mới của hãng, trên một khu bãi rộng rãi trước kia được SGI, một nhà sản xuất máy tính sử dụng, từ trụ sở ban đầu của Netscape, chỉ cần đi ngang qua đường cao tốc là đến.