Một cuộc điều tra mới đây trên 600 sinh viên Mỹ về những thứ mà họ mong được tặng vào lễ Noel cho kết quả: iPod đứng thứ 4 sau quần áo, tiền và xe hơi. Điểm đặc biệt là sinh viên không hề nói họ muốn được tặng “một chiếc máy nghe nhạc kỹ thuật số” mà chính xác là “một cái iPod”. Đâu là điểm khác biệt giữa máy nghe nhạc MP3 thông thường và iPod?

Chìa khóa thành công

Ra mắt năm 2001 nhưng iPod vào thời điểm đó chưa thu hút “thượng đế” bởi giá cao, chỉ tương thích với máy tính chạy hệ điều hành (HĐH) Mac OS. Tuy nhiên, tháng 7/2004, Apple cho ra mắt iPod thế hệ thứ 4 cải tiến kỹ thuật và thiết kế, giá thành hạ và quan trọng nhất là tương thích với HĐH Windows. Chính từ lúc đó, iPod trở thành “cơn sốt” trên khắp thế giới, nhất là ở Bắc Mỹ.

Về giao diện sử dụng, iPod nổi tiếng nhất ở hệ thống điều khiển click wheel (xoay tay và nhấn). Bạn chỉ cần di chuyển ngón tay trên một vòng tròn cảm ứng giữa thân máy và nhấn vào các phím chức năng trên ấy là có thể chọn được bài hát mình muốn. Click wheel làm cho việc sử dụng iPod đơn giản bởi người dùng có thể điều khiển iPod chỉ bằng một ngón tay cái. Thậm chí họ không cần nhìn xuống màn hình, chỉ cần nhớ phải xoay ngón tay bao nhiêu vòng để đến bài hát cần tìm. Dung lượng iPod cũng tăng đáng kể so với các máy Mp3 khác. Hiện nay, với dòng máy iPod Photo bạn có thể lưu trữ 15.000 bài hát (tức là 42 tiếng đồng hồ nghe nhạc không ngừng nghỉ!).

Về kiểu dáng, thiết kế của iPod thành công đến mức đã tìm được chỗ đứng trong bảo tàng Nghệ Thuật Đương Đại ở New York. Ngày nay, cứ đi trên đường và gặp những người đeo tai nghe trắng, người ta lại tự hỏi “Đó có phải là podster (người sử dụng iPod) hay không?”. Bởi tai nghe trắng đã trở thành đặc trưng của iPod Apple. Nếu như dòng iPod đầu tiên chỉ có màu trắng thì iPod mini có tới 5 màu (màu khó kiếm nhất là màu hồng). Riêng iPod U2 ấn tượng với 2 màu đỏ-đen, cùng chữ ký các thành viên trong ban nhạc U2 đã làm các fan điên đảo. Bất kể màu gì đi nữa, những chiếc iPod thường chỉ nặng khỏang 159g.

Làm nên “cơn sốt iPod” không thể không kể đến chiến dịch marketing, quảng bá thương hiệu qui mô của Apple. Hàng loạt ngôi sao như Alicia Keys, Stevie Wonder, tay rapper Sean “P. Diddy” Combs, Bono... bị “bắt gặp” đang sử dụng iPod, làm fan của họ cũng “săn lùng” iPod cho giống với thần tượng. Ngày 5/12/2004, trên chương trình truyền hình Sunday Morning của CBS News, các khách mời là sinh viên Mỹ đã kể lại ấn tượng của họ về đêm nhạc rock giới thiệu sản phẩm iPod U2 của Apple vào ngày 28/10/2004 tại San Jose-Cali. Họ sung sướng đến nỗi cứ ngỡ Steve Jobs, tổng giám đốc của Apple, cũng là một ngôi sao nhạc rock! Trên bìa tạp chí Playboy mới đây có đăng hình một người mẫu với độc một chiếc thắt lưng, đang nghe iPod. Trên một tạp chí khác là hình một phụ nữ nằm trên giường với chiếc iPod, minh họa cho bài báo nhan đề “Me, Myself and iPod”. (Tôi, bản thân tôi và chiếc iPod). Tại Nhật, hình ảnh iPod chiếm lĩnh mọi nơi: từ báo chí đến những bảng quảng cáo ở các ga điện ngầm.

Apple còn có chiến thuật khai thác các chuỗi đại lý bán lẻ. Họ biến các cửa hàng này thành những showroom trưng bày sản phẩm, nơi người ta có thể dạo chơi, ngắm hàng và tìm hiểu sản phẩm của Apple.

Tạo nên cơn sốt

Tất cả những yếu tố đã phân tích ở trên giúp mức tăng trưởng doanh thu của iPod được so sánh với tốc độ tên lửa.

Theo tờ Daily Mail (London), năm 2004 vừa qua, 6 triệu máy iPod đã được tiêu thụ. Con số này sẽ tăng hơn gấp đôi là khoảng 13,3 triệu vào năm 2005. Tờ báo này dự đoán đến năm 2010, cứ 10 người trên thế giới sẽ có 1 người sở hữu chiếc máy nghe nhạc kỹ thuật số và dĩ nhiên, nhãn hiệu nổi tiếng nhất sẽ vẫn là iPod.

Hiện giờ ở Mỹ, cứ 9/10 máy Mp3 dung lượng lớn bán ra là iPod. Apple đang nắm tới 92% thị trường này và cửa hàng bán nhạc trên mạng của hãng (iTunes music store) cũng đã bán được hơn 30 triệu bài hát (giá 99 cent/ bài). Các podster có thể truy cập vào cửa hàng này để download bài hát vào máy tính rồi lưu lại vào iPod. Việc bán nhạc trên mạng cũng đem lại cho Apple khá nhiều lợi nhuận nhưng làm các hãng băng đĩa than trời bởi nó thật sự đã làm thay đổi thói quen mua đĩa của người tiêu dùng. Giờ đây không ai phải bấm bụng mua một cái CD chỉ để nghe 1-2 bài hát hay nhất. Người ta chỉ việc lên iTunes, nghe thử trong 30 giây rồi mua lẻ từng bài một.

iPod chính thức bước chân vào giảng đường khi ĐH Duke phát không cho 1.600 tân sinh viên của họ, mỗi người một chiếc iPod. Sinh viên Duke dùng iPod trong các lớp ngoại ngữ và âm nhạc. Giảng viên các môn khác thì đưa bài giảng lên mạng để sinh viên có thể tải về máy iPod của họ và nghe giảng bất cứ khi nào họ muốn.

Không chỉ ở Mỹ, mùa hè 2004, tại Nhật, 1000 khách hàng đã phải đứng chờ trước cửa hàng Apple tại Tokyo để mua được iPod. Sau đó, hàng ngàn bạn trẻ khác đăng ký đợi mua máy. Ở Anh, tháng 11/2004, người ta phải xếp hàng trước 24 tiếng vào ngày Apple khai trương cửa hàng mới trên đường Regent, London.

Song trước “cơn sốt” iPod, hàng loạt những băn khoăn đã nảy sinh: Liệu Apple còn giữ được thế thượng phong khi “ông lớn” Microsoft nhảy vào cuộc chiến Mp3? iPod có giết chết thẩm mỹ âm nhạc của con người với khả năng lưu trữ đến hơn 10.000 bài hát? Phải chăng chiếc máy nghe nhạc này đang tách con người ra khỏi cộng đồng và đẩy họ vào thế giới chỉ còn thanh âm và bản ngã?