Dư luận ở Gia Lai đang xì xào thông tin về site www.tinnhanhgialai.com - có thể coi là "tờ báo điện tử" đầu tiên của tỉnh. Truy cập trang này, chúng tôi  hoàn toàn bất ngờ trước sự "hoành tráng" của website.

Tuy nhiên, điều bất ngờ hơn cả lại nằm ở chỗ: tinnhanhgialai.com là tờ báo điện tử của một doanh nghiệp tư nhân không có chức năng làm báo.

"Cơ quan ngôn luận của... doanh nghiệp"

Lần giở những trang của tờ báo này chúng tôi được biết, "tinnhanhgialai.com" là "cơ quan ngôn luận" của DN công nghệ thông tin và viễn thông (CNTT& VT) Huy Vũ Gia Lai- có địa chỉ tại 199-201 Hùng Vương (TP.Pleiku) được phát hành từ dịp Tết Nguyên đán vừa qua. "Tờ báo" có giao diện đẹp không thua bất kỳ tờ báo điện tử chuyên nghiệp nào. Về nội dung, ngoài việc xây dựng chuyên mục theo 17 chủ đề, có thông tin khá cập nhật từ trong nước và quốc tế, "tờ báo" còn có phần "Tin Gia lai" tích hợp tin bài nổi bật viết về tỉnh.

Bên cạnh đó, đáng nói hơn thỉnh thoảng trên trang này còn có thêm những tin, ảnh thuộc thể loại "lòng đường, hè phố", tin thị trường, giá cả ở GL... do "phóng viên" bản báo thực hiện. Qua theo dõi, chúng tôi được biết, thời gian gần đây, mật độ thông tin cập nhật trên tinnhanhgialai.com ngày càng dày hơn. Song đã không còn xuất hiện  những tin do "phóng viên bản báo" thực hiện mà chủ yếu là "cóp" thông tin nổi cộm từ các tờ báo điện tử có uy tín như Lao Động, Tuổi Trẻ, Thanh Niên.

Có thể nói, trong bất kỳ chuyên trang, chuyên mục nào của tinnhanhgialai.com, người truy cập cũng có thể tìm thấy nhiều thông tin mới bởi chúng được cập nhật từ trên mạng ngay sau khi các báo hợp pháp phát hành, đặc biệt là thông tin về bóng đá, các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội nổi bật ở trong, ngoài nước... Thậm chí, để thu hút độc giả, ban quản trị của tờ báo điện tử này còn thể hiện tính "chuyên nghiệp" qua các chuyên mục như "thăm dò dư luận" với các câu hỏi dành cho công chúng: Bạn ủng hộ việc cấm karaoke trên khắp cả nước không? Hạy: Bạn có cho rằng HA- GL bảo vệ được chức vô địch V- league không?

Do mang tính thu hút độc giả trên địa bàn là chính nên trong nhiều số, ban quản trị đã bê nguyên những vấn đề thời sự tại GL lên mạng như  vụ "lâm tặc cưa tay kiểm lâm". Mặc dù hiện nay vụ việc này đã được cơ quan chức năng xác định chính xác bản chất của sự việc song, trên tinnhanhgialai.com vẫn đưa nguyên cả hai loại bài viết trước và sau khi có ý kiến của cơ quan công an; vô tình gây hoang mang cho người đọc.

Đáng nói hơn, các "biên tập viên" còn tổng hợp méo mó thông tin từ nhiều báo cho cùng một chủ đề; thậm chí còn tự ý thay đổi, thêm bớt tít bài và nội dung, song vẫn trích dẫn nguồn truy xuất (ví dụ từ Báo Lao Động, Báo Tuổi Trẻ...) bên cạch dòng chữ TNGL (Tin nhanh Gia Lai) với tư cách "đồng bản quyền"; một kiểu "lập lờ đánh lận..." gây ngộ nhận cho người đọc và làm giảm uy tín của báo "gốc" bởi những lời bình luận "thêm", "không có nghề" của tinnhanhgialai.com.

Tiếng nói người trong cuộc

Trong vai "đối tác kinh doanh", nhóm phóng viên Lao Động  đã tiếp cận được với "chủ bút" của "tờ báo" này. Chàng trai tên Huy, nhận là Giám đốc DN CNTT & VT Huy Vũ GL, tỏ ra hết sức thành thật: "Doanh nghiệp của bọn em gồm 7 bạn cùng học ngành CNTT ở đại học ở TP.Hồ Chí Minh, cùng ra trường và đang độ tuổi 25. Chúng em góp cổ phần lập DN kinh doanh máy tính ở Pleiku; tinnhanhgialai.com chỉ là "bước thử nghiệm" về công nghệ; lấy tên tinnhanhgialai biết là liều, là không đúng, nhưng bọn em đã hỏi Sở Khoa học Công nghệ (?), họ bảo không có chức năng; Tuy nhiên, DN bọn em cũng đã được Sở Kế hoạch Đầu tư cấp phép thành lập, trong giấy phép có nội dung khẳng định DN CNTT& VT Huy Vũ Gia Lai có chức năng quản trị mạng tinnhanhgialai.com" (?).

Trước đó, Huy hồn nhiên khoe rằng hiện mỗi ngày có hơn 200 lượt người truy cập. Để khuếch trương cách làm bài bản của cả nhóm Huy còn cho biết: "Ngay hôm khai trương, bọn em đã quảng cáo công khai trên đài truyền hình địa phương ba đêm liền (từ 30 Tết); 10 người truy cập tinnhanhgialai.com đầu tiên đã được nhận quà tặng...".

Huy cũng cho biết thêm, nhóm này đã thuê đường truyền của một Cty lớn ngoài Bắc với số tiền 17 triệu đồng/tháng để đặt máy chủ online 24/24. Họ đăng ký tên miền và thuê "kho chứa" trên mạng, "ra báo" như một cách... thể hiện tính sáng tạo của mình.

Tờ Tinnhanh- gialai.com có được phép hoạt động?

Đề cập đến tính pháp lý của trang web hoạt động như một tờ báo điện tử chuyên nghiệp này, Huy bộc bạch: "Thực ra, bọn em cũng biết mình không được phép, nhưng không biết hỏi ở đâu? Chúng em đã đặt vấn đề muốn hợp tác với Báo GL, biếu không cho họ toàn bộ công nghệ phần mềm. Báo "giữ" nội dung, bọn em chỉ "giữ" công nghệ; hoặc bọn em sẽ chỉ làm tin thị trường - doanh nghiệp. Làm ra trang báo này, chúng em chỉ có mong muốn người dân Gia Lai sẽ có thêm một kênh để tiếp cận được với nhiều thông tin phong phú hơn...". Có thể nhận định bước đầu, mục đích ra tờ báo điện tử của nhóm này là tốt, tuy nhiên, xem xét lại các quy định hiện hành thì quả thật là rất khó có cửa để tờ báo này hoạt động.

Khi đặt câu hỏi với ông Vũ Ngọc Bình - Giám đốc Sở Văn hoá Thông tin GL về việc ông có biết hay không sự tồn tại của một trang web như một tờ báo điện tử trên địa bàn của tỉnh, ông Bình  "ngơ ngác" cho hay, ông không biết và cũng chưa hề nghe bất cứ thông tin nào về sự tồn tại của một tờ báo điện tử trên địa bàn. Thừa nhận về vai trò quản lý báo chí- xuất bản của mình, ông khẳng định: Việc xuất bản, "ra báo" - bất kể hình thức gì- phải được Bộ VHTT cấp phép trên cơ sở tham mưu, đề xuất của Sở VHTT và sự đồng ý của UBND tỉnh.

Ngày 30.3, trao đổi với PV, ông Hoàng Hữu Lượng, Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ VH-TT cho biết: "Mọi hình thức xuất bản không phép đều coi là bất hợp pháp, kể cả báo hình, báo in, báo nói và báo điện tử. Việc thu lượm thông tin từ các báo khác cũng không được phép vì như vậy là vi phạm bản quyền. Cơ quan quản lý báo chí cũng không cho phép cóp thông tin từ các báo khác sang thành tờ báo của mình. Hiện thời, Nhà nước cũng chưa cho phép tư nhân ra báo, mà chỉ cho phép doanh nghiệp nếu ra một website mang tính chất quảng bá cho hoạt động của doanh nghiệp mình thì cũng phải làm thủ tục xin phép và được cấp phép". Rõ ràng, sự tồn tại công nhiên của một trang web dưới hình thức tờ báo điện tử trong suốt thời gian qua đã chứng tỏ sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng.

Theo chúng tôi, các cơ quan như Sở Văn hoá Thông tin, Sở Khoa học Công nghệ Môi trường và UBND tỉnh cần có biện pháp kiểm tra và điều chỉnh lại hoạt động của trang web này. Với cung cách quản lý như hiện nay, ai có thể đảm bảo, sẽ không có những trang web với nội dung không lành mạnh sẽ lại qua mặt các cơ quan chức năng để công nhiên tồn tại.

Đối với ban quản trị của tinnhanhgialai.com, theo chúng tôi: Một sự kết hợp điều chỉnh giữa những ý tưởng sáng tạo của các bạn trẻ và nhu cầu tuyên truyền đưa thông tin đến cho độc giả của tỉnh, là sự cần thiết và thoả đáng hơn là sự cấm đoán đơn thuần về mặt hành chính. Và đó mới là điều tuy khó, nhưng cần làm hơn đối với chính quyền tỉnh lúc này