Một cuộc họp thượng đỉnh Liên Hợp quốc đã kết thúc hôm thứ sáu vừa qua với ý kiến nhất trí rằng các quốc gia nghèo cần phải tác động nhiều hơn đến cách thức vận hành của Internet. Tuy nhiên, không có thoả thuận chi tiết nào đạt được giữa các đại biểu tham dự.

Theo truyền thống, chỉ có những nguyên thủ quốc gia và những đại gia trong ngành mới được có mặt trên tầng thứ 38 của toà nhà tháp trụ sở của Liên hợp quốc. Chính vì vậy, khi chủ tịch của một tập đoàn phi lợi nhuận tại California với cái tên cồng kềnh - Tập đoàn Internet về Tên và Số phân định - có cuộc gặp gỡ hôm thứ sáu với Tổng thư ký Kofi Annan, người ta hiểu rằng tổ chức đó không thể không có một vị trí quan trọng trong cái thế giới đang chịu sự điều khiển của máy vi tính này.

ICANN giám sát hệ thống Tên Miền, chẳng hạn như .com, .net, . org. Hoạt động của Tập đoàn này được chính phủ Mỹ thừa nhận và phê chuẩn.

Một số quốc gia và các nhà hoạt động tranh luận rằng ICANN quá gần gũi với nước Mỹ. Họ mong muốn Liên Hợp quốc sẽ giữ một vai trò lớn hơn, quan trọng hơn trong việc điều hoà, quản lý và chỉnh đốn Internet. “Liên hợp quốc sẽ là một nền tảng tốt, vì tính chính thống của nó. Đó là tổ chức đại diện cho tất cả các quốc gia’’, Izzeldin Mohamed Osman, một giáo sư khoa học vi tính của trường đại học Khoa học và công nghệ Xu Đăng cho biết.

Cùng với Osman, khoảng 200 nhà ngoại giao, nhà hoạt động và đại diện của các hãng như HP và Sun Microsystems đã nhóm họp tại trụ sở LHQ để chia sẻ ý tưởng về việc có nên kiểm soát Internet hay không, và nếu có thì bằng cách nào.

Phiên họp thượng đỉnh lần này do Ban đặc trách Internet của Liên hợp quốc đứng ra tổ chức và chủ trì, kéo dài trong 2 ngày, với ý định cung cấp một nền tảng cho các nước đang phát triển tham gia nhiều hơn vào việc kiểm soát Internet. Song khi 5 nhóm làm việc báo cáo kết luận của họ trong buổi sáng thứ sáu tuần trước thì chỉ có duy nhất một thoả thuận đạt được, dẫu rằng rất mù mờ, về việc nên đưa ra các đề xuất cụ thể về 'nên làm gì' thay vì việc 'phải làm sao để đạt được điều đó'.

Trước đó, vào tháng 12 năm ngoái, Hội nghị thượng đỉnh thế giới về Xã hội thông tin do LHQ tổ chức tại Geneva Thuỵ Sĩ, các nhà lãnh đạo thế giới đã thất bại trong việc đạt được sự nhất trí về kiểm soát Internet và đá lại vấn đề này sang tay Bộ phận chuyên trách của LHQ.

Các quan chức của ngành công nghiệp vi tính trong cuộc họp tỏ ra hoài nghi về vai trò của LHQ, song họ đồng ý rằng một số dạng tổ chức quốc tế có thể tỏ ra hữu ích trong việc sắp xếp các vấn đề ngôn ngữ, bảo mật và đưa Internet vào các nước đang phát triển. Phần lớn tin rằng một tổ chức quốc tế thì không có quyền quản lý nội dung của một website, vốn là mối lo cho những quốc gia như Trung Quốc và Triều Tiên.

Phó tổng thư ký LHQ, ông Louise Frechette thì chỉ ra Thư rác, an ninh mạng và bảo mật cá nhân với tư cách những khu vực cần có sự hợp tác quốc tế.

Do ICANN báo cáo lên Bộ thương mại Hoa Kỳ, do đó một số nước lo ngại rằng Washington có thể gây sức ép đến các nước khác bằng việc đe doạ xoá tên họ ra khỏi các máy tính trung ương - giống như xé bỏ một trang danh bạ điện thoại.

Twomey cho biết ICANN đang cố gắng tuyển thêm các thành viên nước khác vào ban giám đốc cũng như đang cân nhắc đến khả năng thành lập thêm văn phòng ở nước ngoài, bên cạnh một chi nhánh hiện tại ở Bỉ. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng các thành viên ngoài nước Mỹ vẫn cần có tiếng nói giàu trọng lượng hơn. “ICANN cần phải mang tính quốc tế hơn và hoạt động minh bạch hơn’’, Talal Abu-Ghazaleh, Phó chủ tịch Ban chuyên trách Công nghệ thông tin và Liên lạc LHQ cho biết.

Những người chỉ trích khác thì nói rằng ICANN quá chậm chạp trong việc đưa ra quyết định và ứng dụng các công nghệ mới, chẳng hạn như cách chuyển các ký tự Trung Hoa và Ả Rập. VeriSign đã khởi kiện tập đoàn này, cáo buộc rằng ICANN ngáng trở họ phát triển các dịch vụ mới nhiều lợi nhuận.

Trong khi đó, các nước đang phát triển lại phàn nàn rằng họ bị bỏ lại phía sau. LHQ đang nghiên cứu cách thức đưa máy tính giá rẻ vào các quốc gia này và VeriSign cùng một số hãng máy tính khác cũng đang cân nhắc đến khả năng trợ vốn nhằm khuyến khích các doanh nghiệp Internet tại đây.